Paliperydon to psycholeptyk (neuroleptyk) należący do grupy leków przeciwpsychotycznych, metabolit rysperydonu stosowany w leczeniu schizofrenii u osób dorosłych i młodzieży.
Paliperydon – jak działa?
Paliperidon oddziałuje na powierzchni komórek nerwowych z receptorami serotoninergicznymi 5-HT2 i dopaminergicznymi D2, blokując tym samym działanie monoamin – przekaźników w układzie nerwowym, co przerywa przekazywanie sygnałów pomiędzy komórkami. Ponadto substancja łączy się również z receptorami alfa1- oraz alfa2-adrenergicznymi oraz histaminowymi H1 blokując ich działanie.
Co więcej, w porównaniu do tradycyjnych neuroleptyków w mniejszym stopniu wywołuje katalepsję i słabiej osłabia funkcje motoryczne.
Paliperydon – kiedy stosować?
Paliperydon jako neuroleptyk, w zależności od postaci farmaceutycznej stosuje się w leczeniu:
- Schizofrenii u osób dorosłych i młodzieży powyżej 15 roku życia
- Zaburzeń schizoafektywnych u osób dorosłych.
Paliperydon – przeciwwskazania do stosowania
Paliperydonu nie mogą stosować osoby, które są uczulone na substancję czynną. Ponadto, u osób z zaburzeniami schizoafektywnymi, którym lekarz zlecił paliperydon należy obserwować zachowanie i ewentualne zmiany objawów z maniakalnych na depresyjne.
Co więcej, dalsze stosowanie leku lub dodatkowa ostrożność powinna być również rozważona u pacjentów, u których występuje:
- Wydłużenie odcinka QT
- Rozpoznaną chorobą układu sercowo-naczyniowego, np. niewydolność serca, zawał, choroba niedokrwienna)
- Złośliwy zespół neuroleptyczny
- Dyskinezy późne
- Leukopenia
- Neutropenia
- Agranulocytoza
- Drgawki
- Znaczne zwężenie przewodu pokarmowego.
Paliperydon – najczęstsze działania niepożądane
Podczas stosowania paliperydonu pacjenci najczęściej jako objaw niepożądany zgłaszali:
- Ból głowy, zębów, mięśni, pleców
- Bezsenność
- Objawy parkinsonowskie
- Akatyzję – niepokój ruchowy
- Tachykardię
- Drżenie
- Dystonię – mimowolne ruchy i wyginanie ciała
- Zakażenia dróg oddechowych
- Lęki
- Zawroty głowy
- Zwiększenie masy ciała
- Nudności
- Pobudzenie
- Senność, zmęczenie
- Zaparcia
- Wymioty
- Depresję
- Niestrawność
- Biegunkę
- Suchość w jamie ustnej
- Nadciśnienie
- Astenię – przewlekłe zmęczenie, słabość, brak motywacji
- Wydłużenie odcinka QT
- Kaszel
- Niedociśnienie ortostatyczne.
Paliperydon – najczęstsze interakcje
Paliperydon może wchodzić w interakcje z innymi lekami. Szczególne trzeba uważać w przypadku łączenia tej substancji z lekami, które również wydłużają odcinek QT widoczny w zapisie EKG. Wśród leków można wymienić m.in.:
- Chinidyna
- Dyzopyramid
- Amiodaron
- Sotalol
- meflokina
Co więcej, z tego powodu, również powinno ostrożnie łączyć się paliperydon z niektórymi lekami przeciwhistaminowymi oraz innymi lekami przeciwpsychotycznymi.
Ze względu na działanie paliperydonu na ośrodkowy układ nerwowy należy być ostrożnym podczas łączenia z innymi lekami wpływającymi na funkcjonowanie komórek nerwowych, w tym:
- anksjolitykami
- innymi lekami przeciwpsychotycznymi
- lekami nasennymi
- opioidami
Podobnie leku nie należy łączyć z alkoholem.
Ostrożność należy zachować również łącząc paliperydon z lekami, które będą stwarzać ryzyko wystąpienia podobnych działań niepożądanych, jak drgawki, czy niedociśnienie ortostatyczne.
Paliperydon a ciąża i karmienie piersią
Paliperydonu nie stosuje się w czasie ciąży, chyba, że jest to bezwzględnie koniecznie. Ponadto, jeżeli konieczne będzie przerwanie leczenia tym lekiem w czasie ciąży, to powinno ono następować stopniowo. Lek stosowany w czasie ciąży stwarza ryzyko wystąpienia u noworodków działań niepożądanych, w tym zaburzenia pozapiramidowe i objawy odstawienne o różnym nasileniu, m.in.:
- pobudzenie
- wzmożone napięcie
- obniżone napięcie
- drżenie
- senność
- zaburzenia oddechu
- problemy z odruchem ssania.
Noworodki, których matki stosowały w czasie ciąży paliperydon powinny być monitorowane.
Ponadto paliperydon przenika do mleka matki, co może powodować występowanie objawów działania leku u dzieci karmionych piersią. Z tego powodu, paliperydonu nie należy stosować w czasie karmienia piersią.
Paliperydon – w jakich postaciach występuje?
Leki z tą substancją czynną dostępne są w postaci:
- tabletek o przedłużonym uwalnianiu
- zawiesin do wstrzykiwań o przedłużonym uwalnianiu.