Co to jest glukometr i jak działa?
Glukometr to urządzenie do mierzenia poziomu cukru we krwi, wykorzystywane przez pacjentów z cukrzycą do codziennej samokontroli. Aby zbadać cukier glukometrem, należy pobrać z palca niewielką kroplę krwi, nanieść ją na pasek testowy i umieścić w porcie glukometru. W zależności od rodzaju glukometru pomiar trwa 3-10 sekund, wynik widoczny jest na wyświetlaczu urządzenia.
Pamiętaj, że aby zmierzyć poziom cukru we krwi, oprócz glukometru potrzebujesz mieć także:
- paski testowe dostosowane do Twojego glukometru;
- lancety, czyli sterylne ostrza do nakłuwania opuszek palców i pobrania kropli krwi;
- nakłuwacz, czyli urządzenie, w którym umieszcza się lancet i nakłuwa opuszkę palca.
Najpopularniejsze glukometry oparte są na czujnikach elektrochemicznych. Pasek testowy stanowi jedną z elektrod. W zależności od tego, jaki jest poziom glukozy we krwi, ma ona inny opór elektryczny, mierząc prąd, jaki przepływa przez próbkę przy stałym napięciu, można określić zawartość cukru w próbce.
W ostatnich latach coraz popularniejsze są urządzenia, które nie wymagają pobierania próbek krwi. Glukometr bezinwazyjny lub inaczej glukometr bezpaskowy nie wymaga nakłuwania do każdego pomiaru, chociaż niekiedy należy go kalibrować klasycznym urządzeniem z paskiem. Takie glukometry można podzielić na dwie grupy:
- glukometry pomiaru ciągłego;
- glukometry bezinwazyjne do pomiaru chwilowego.
Pierwsza grupa wymaga wszczepienia niewielkiego nadajnika pod skórę, który komunikuje się z przyklejonym do skóry czujnikiem. Dane można odczytać na smartfonie w odpowiedniej aplikacji. Urządzenie nie tylko mierzy glukozę, ale także alarmuje pacjenta, gdy ma za wysoki lub zbyt niski poziom cukru.
>> Cukrzyca – objawy, przyczyny, dieta, badania. Jak rozpoznać i leczyć cukrzycę?
Do drugiej grupy należą glukometry laserowe. Urządzenia wykorzystujące laser o małej mocy, mierzą, w jaki sposób jego promień przenika tkanki. Dzięki temu jest w stanie wykonać, na podstawie przenikliwości krwi przez światło, pomiar stężenia glukozy. By zmierzyć poziom cukru, należy przyłożyć palec do czytnika urządzenia. Laser nie uszkadza tkanek, nie powoduje żadnych obrażeń i jest w pełni bezpieczny. Na rynku są także smartwatche z głowicą laserową do pomiaru, taki glukometr na rękę jest rozwiązaniem wygodnym, ale dobrej klasy urządzenia ciągle pozostają drogie.
Jak wybrać odpowiedni glukometr dla siebie?
Wybór glukometru nie ma aż tak dużego znaczenia. Wszystkie urządzenia dopuszczone do użytku są wystarczająco dokładne i skuteczne, by monitorowanie poziomu cukru mogło odbywać się bezpiecznie i bez przeszkód. Większość parametrów wpływa głównie na komfort użytkowania i łatwość użycia. Dostępne na rynku glukometry różnią się:
- wielkością kropli krwi potrzebnej do badania;
- czasem pomiaru;
- liczbą zachowywanych w pamięci wyników pomiarów;
- wielkością urządzenia i samego wyświetlacza;
- cechami dodatkowymi (flagowanie wyników np. wynik w normie, za wysoki, za niski, wynik przed posiłkiem, wynik po posiłku; transfer danych do komputera, aplikacje pozwalające na analizę danych).
Glukometr należy dostosować do potrzeb pacjenta, który będzie go stosował. W przypadku dzieci warto zwrócić uwagę na objętość kropli krwi do badania – aby była niewielka. Dla małych pacjentów często problemem może być dbanie o nadajnik, jaki przykleja się do skóry, gdy używany jest glukometr bezpaskowy do pomiaru w czasie rzeczywistym. Dużo lepszym wyborem powinien okazać się glukometr bezinwazyjny w zegarku. Jest subtelny, łatwy w użyciu i nie wymaga nakłuwania.
Dla seniorów najważniejszym parametrem może okazać się duży wyświetlacz i łatwość wkładania paska testowego do portu
To, jaki glukometr wybierzesz, zależy od Twoich preferencji, ale musisz pamiętać, że każde urządzenie powinno być certyfikowane. Odpowiednie miejsce, by kupić glukometr? Apteka. Pamiętaj, że najlepszy glukometr to taki, który jest dla Ciebie wygodny i łatwy w obsłudze.
>> Cukrzyca typu 1 u dzieci – objawy, leczenie insuliną, dieta w cukrzycy typu 1
Jak używać glukometru do pomiaru poziomu glukozy we krwi?
Użytkowanie urządzenia do mierzenia cukru jest stosunkowo łatwe. Problem może wystąpić, gdy masz słabsze krążenie i w opuszce znajduje się za mało krwi. Wówczas po nakłuciu może nie udać się uzyskanie odpowiedniej próbki. Dlatego przed wykonaniem pomiaru warto rozgrzać dłonie pod ciepłą wodą lub poprzez dynamiczne pocieranie ich o siebie. Po tej czynności zdezynfekuj wybrany palec.
Następnie musisz umieścić sterylny lancet w nakłuwaczu, zdjąć osłonkę ostrza i przekłuć palec z boku opuszki. Kroplę nałóż na pasek testowy i umieść go w urządzeniu. Glukometr powinien wygenerować pomiar w ciągu kilku sekund.
Jak często mierzyć cukier glukometrem?
Częstotliwość pomiarów cukru glukometrem zależy od sposobu leczenia cukrzycy. Pacjenci leczeni insuliną muszą badać cukier często (kilka, kilkanaście razy na dobę), bo zmienia się on u nich dynamicznie. Pacjenci przyjmujący leki doustne mają bardziej stabilny poziom cukru. Zwykle wystarczy, jeśli sprawdzają go raz dziennie. Diabetycy z cukrzycą typu 1 i cukrzycą typu 2 badają poziom cukru we krwi przede wszystkim przed posiłkiem, natomiast kobiety z cukrzycą ciążową kontrolują glikemię głównie po posiłkach. Z glukometrów korzystają:
- pacjenci z cukrzycą typu 1;
- pacjenci z cukrzycą typu 2;
- kobiety z cukrzycą ciążową;
- pacjenci z cukrzycą typu MODY i LADA;
- pacjenci z hipoglikemią reaktywną.
Jak interpretować wyniki pomiaru glukozy we krwi za pomocą glukometru?
Jeżeli Twój aparat nie ma takiej funkcji, to podstawowe normy WHO są następujące:
- prawidłowy poziom glukozy we krwi – 70-99 mg/dl (3,5-5,5 mmol/l);
- stan podcukrzycowy – 100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l);
- cukrzyca – 126 mg/dl (7 mmol/l) lub więcej w kilku pomiarach;
- hipoglikemia (niski poziom cukru) – mniej niż 69 mg/dl (3,4 mmol/l).
W przypadku niektórych chorób poziomy te mogą się zmieniać, dlatego konieczna jest konsultacja z lekarzem, który wskaże jak interpretować pomiary w Twoim przypadku.
Jakie są korzyści regularnego monitorowania poziomu glukozy we krwi?
Dla osób dotkniętych cukrzycą lub innymi chorobami, związanymi z gospodarką glukozy w organizmie, jest to jedyny sposób na zahamowanie negatywnych skutków tych chorób, które mogą być bardzo poważne. Lekceważenie pomiaru poziomu cukru przez osoby z takimi schorzeniami może prowadzić do martwicy kończyn, zaburzeń świadomości, śpiączki cukrzycowej, czy niebezpiecznej dla życia kwasicy ketonowej. Nawet 40% osób z nieleczoną cukrzycą umiera.
Osoby bez zdiagnozowanych chorób z tej grupy powinny sprawdzić swój poziom cukru, gdy odczuwają chroniczne zmęczenie, zaburzenia apetytu i inne objawy, które mogą świadczyć o pojawieniu się cukrzycy.
>> Krzywa cukrowa – jakie są normy? Jak się przygotować?
Dlaczego warto korzystać z glukometru, jeśli cierpisz na cukrzycę?
Monitorowanie cukrzycy to jedna z podstawowych czynności, jakich musi dokonywać każdy pacjent. Glukometry służą do osobistego mierzenia cukru, w celu sprawdzenia, czy konieczna jest aplikacja insuliny i czy podawane leki są skuteczne, a także do monitorowania wpływu diety na poziom glukozy we krwi. Dzięki temu możesz ustalić jakie potrawy są dla Ciebie korzystne, ponieważ indeks glikemiczny to nie wszystko. Znaczenie na to, jak dane substancje wpłyną na Twoje zdrowie, ma także zestaw Twoich cech osobniczych.
Wygodniejszym rozwiązaniem jest glukometr bezpaskowy. Jest jedna przewaga, jaką ewidentnie ma tradycyjny glukometr – cena.