Biseptol 200 mg + 40 mg/5 ml, zawiesina doustna, 100 ml

Lek Biseptol jest lekiem przeciwbakteryjnym. Zawiera ko-trimoksazol - mieszaninę trimetoprimu i sulfametoksazolu.

Podobnie jak inne leki przeciwbakteryjne, działa na niektóre bakterie i może być stosowany w niektórych rodzajach zakażeń, wywołanych przez drobnoustroje wrażliwe na ko-trimoksazol. Biseptol jest przeznaczony do stosowania u dorosłych, młodzieży, dzieci i niemowląt w wieku powyżej 6 tygodni.

Biseptol stosuje się w następujących przypadkach:

• zakażenia dróg oddechowych - w nagłym zaostrzeniu przewlekłego zapalenia oskrzeli, jeśli są powody przemawiające za zastosowaniem sulfametoksazolu i trimetoprimu zamiast jednoskładnikowego antybiotyku;

• zapalenie zatok, ostre zapalenie ucha środkowego - wyłącznie po badaniu bakteriologicznym;

• ostre i przewlekłe zakażenia układu moczowego i gruczołu krokowego;

• zakażenia przenoszone drogą płciową: wrzód miękki;

• zakażenia przewodu pokarmowego: dur brzuszny i paradury, czerwonka bakteryjna, cholera (jako leczenie wspomagające obok uzupełniania płynów i elektrolitów), biegunka podróżnych (wywołana przez enterotoksyczne szczepy Escherichia coli);

• inne zakażenia bakteryjne (leczenie możliwie w połączeniu z innymi antybiotykami), na przykład nokardioza.

Ten lek należy zawsze przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

• Lek stosuje się doustnie, podczas lub bezpośrednio po posiłku, z dużą ilością płynu.

• Przed użyciem wstrząsnąć do uzyskania jednorodnej zawiesiny.

• Do opakowania dołączona jest łyżeczka miarowa ułatwiająca dawkowanie.

• 5 ml zawiesiny zawiera 200 mg sulfametoksazolu i 40 mg trimetoprimu.

Dawkowanie u dzieci i młodzieży

Zwykle stosuje się 6 mg trimetoprimu i 30 mg sulfametoksazolu na kilogram masy ciała na dobę.

W leczeniu szczególnie ciężkich zakażeń u dzieci lekarz może zalecić zwiększenie dawki o połowę.

Poniżej w tabeli podano dawkowanie dla dzieci i młodzieży uwzględniające wiek:

Dorośli

Zwykle stosuje się 20 ml zawiesiny co 12 godzin.

U dorosłych i młodzieży w wieku powyżej 12 lat dawka minimalna i do długotrwałego leczenia (powyżej 14 dni) – 10 ml zawiesiny co 12 godzin.

Dawka do stosowania w szczególnie ciężkich zakażeniach – 30 ml zawiesiny co 12 godzin.

Dawkowanie u pacjentów z niewydolnością nerek

Lekarz zmodyfikuje dawkę w zależności od stopnia niewydolności nerek:

• klirens kreatyniny powyżej 30 ml/min – stosuje się zwykłą dawkę,

• klirens kreatyniny od 15 do 30 ml/min ‒ zaleca się stosowanie ½ zwykłej dawki,

• klirens kreatyniny poniżej 15 ml/min – nie należy stosować leku Biseptol.

Czas trwania leczenia

W leczeniu ostrych zakażeń lek należy podawać jeszcze przez 2 dni po ustąpieniu objawów choroby, co najmniej 5 dni.

Zakażenie płuc wywołane przez Pneumocystis jirovecii (P. carinii)

do 100 mg/kg mc./dobę sulfametoksazolu i 20 mg/kg mc./dobę trimetoprimu, podzielone na 4 dawki jednorazowe podawane co 6 godzin przez 14 dni.

Kiedy nie stosować leku Biseptol:

• jeśli pacjent ma uczulenie na sulfonamidy, trimetoprim, sulfametoksazol lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku;

• jeśli pacjent ma ciężką niewydolność wątroby i (lub) nerek (klirens kreatyniny poniżej 15 ml/min);

• jeśli u pacjenta stwierdzono zmiany w obrazie morfologicznym krwi;

• jeśli pacjentka jest w końcowym okresie ciąży lub karmi piersią;

• w leczeniu anginy paciorkowcowej;

• jeśli pacjent ma rzadką dziedziczną chorobę zwaną niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej (G-6-PD).

Ko-trimoksazolu nie należy stosować u niemowląt podczas pierwszych 6 tygodni życia.

• Biseptol jest w postaci zawiesiny doustnej.

• Opakowanie – butelka ze szkła brunatnego zawiera 100 ml zawiesiny. Do opakowania dołączona jest łyżeczka miarowa, ułatwiająca dawkowanie.

Przed rozpoczęciem stosowania leku Biseptol należy omówić to z lekarzem lub farmaceutą.

• Po zastosowaniu ko-trimoksazolu obserwowano występowanie zagrażających życiu reakcji skórnych (zespół Stevensa-Johnsona, toksyczna nekroliza naskórka). Początkowym objawem mogą być czerwone punkciki lub okrągłe plamy na tułowiu, często z pęcherzami położonymi w ich środku. Dodatkowymi objawami mogą być owrzodzenia w jamie ustnej, gardle, nosie, na narządach płciowych i spojówkach (czerwone i obrzęknięte oczy).

  Te wysypki skórne mogą zagrażać życiu i często przebiegają z objawami grypopodobnymi. Wysypka może przekształcić się w rozsiane na skórze pęcherze lub łuszczenie się skóry.

  Najwyższe ryzyko poważnych reakcji skórnych występuje w ciągu pierwszych tygodni leczenia.

  Jeśli po zastosowaniu ko-trimoksazolu u pacjenta wystąpił zespół Stevensa-Johnsona lub toksyczna nekroliza naskórka, pacjent ten już nigdy nie może otrzymywać tego leku.

  Jeśli u pacjenta wystąpi wysypka lub powyższe objawy skórne, należy odstawić lek i pilnie skonsultować się z lekarzem, a także powiedzieć, że pacjent przyjmuje lek Biseptol.

• Opisano rzadkie przypadki groźnych dla życia powikłań związanych ze stosowaniem sulfonamidów, w tym ostrej martwicy wątroby, agranulocytozy, niedokrwistości aplastycznej i innych zaburzeń układu krwiotwórczego oraz reakcji nadwrażliwości oddechowej.

• Jeżeli w okresie stosowania leku wystąpi biegunka, może to być objaw rzekomobłoniastego zapalenia jelit. Należy wówczas zaprzestać podawania leku i skontaktować się z lekarzem. Nie przyjmować leków działających zapierająco.

• Biseptol należy stosować ostrożnie u pacjentów z niewydolnością wątroby lub nerek, niedoborem kwasu foliowego (np. u osób w podeszłym wieku, uzależnionych od alkoholu, leczonych lekami przeciwdrgawkowymi oraz z zespołem złego wchłaniania), u osób z ciężkimi objawami alergii, u chorych na astmę.

• U pacjentów w podeszłym wieku (powyżej 65 lat) występuje zwiększone ryzyko ciężkich reakcji niepożądanych, w tym niewydolności nerek lub wątroby, reakcji skórnych, zahamowania czynności szpiku oraz małopłytkowości.

• Jeśli lek jest stosowany dłużej niż 14 dni w dużych dawkach, lekarz zaleci okresową kontrolę obrazu krwi. W przypadku stwierdzenia zmian w obrazie krwi, rozważy podanie kwasu foliowego.

• Lekarz zaleci badanie określające stężenie potasu i sodu we krwi u pacjentów, u których występuje ryzyko zwiększonego stężenia potasu i zmniejszonego stężenia sodu.

• Nie należy stosować leku Biseptol u osób ze stwierdzoną lub podejrzewaną porfirią (rzadka choroba krwi), ponieważ może dojść do pogorszenia stanu pacjentów z porfirią.

• Podczas stosowania sulfonamidów rzadko stwierdzano w moczu kryształy. Dlatego u pacjentów leczonych długotrwale, szczególnie z niewydolnością nerek, lekarz zaleci regularne kontrolowanie wydalania moczu i parametrów czynności nerek. W trakcie leczenia należy przyjmować odpowiednią ilość płynów w celu zapobiegania powstawaniu kryształów w moczu. U pacjentów ze zmniejszonym stężeniem albumin w osoczu (hipoalbuminemią) ryzyko powstawania kryształów może wzrosnąć.

Jeśli pacjentka jest w ciąży lub karmi piersią, przypuszcza że może być w ciąży lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza lub farmaceuty przed zastosowaniem tego leku.

Ciąża

• Substancje czynne leku przenikają przez łożysko, dlatego stosowanie leku w okresie ciąży jest uzasadnione jedynie wtedy, gdy korzyści wynikające z jego stosowania u matki przeważają nad zagrożeniem dla płodu.

• W końcowym okresie ciąży stosowanie leku jest przeciwwskazane.

Karmienie piersią

• Substancje czynne leku przenikają do mleka kobiecego.

• Stosowanie leku w okresie karmienia piersią jest przeciwwskazane.

Biseptol nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn, chyba że występują takie objawy niepożądane, jak zawroty głowy.

• Po ostrym przedawkowaniu mogą wystąpić takie objawy przedawkowania, jak: nudności, wymioty, kolka, bóle i zawroty głowy, senność, utrata przytomności, gorączka, zaburzenia widzenia, dezorientacja; w ciężkich przypadkach występuje krwiomocz, kryształy w moczu i bezmocz. Zaburzenia w składzie krwi i żółtaczka mogą wystąpić jako późny objaw przedawkowania.

• Stosowanie leku w dużych dawkach i (lub) przez długi czas może prowadzić do zahamowania czynności szpiku objawiającego się nieprawidłowościami w obrazie krwi (np. małopłytkowość, leukopenia, niedokrwistość megaloblastyczna).

• W razie przyjęcia większej niż zalecana dawki leku, należy niezwłocznie zwrócić się do lekarza lub farmaceuty. Właściwe postępowanie podejmuje personel medyczny.

Należy powiedzieć lekarzowi o wszystkich lekach stosowanych przez pacjenta obecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje stosować. Szczególnie dotyczy to następujących leków:

• leki moczopędne, np. hydrochlorotiazyd;

• leki przeciwzakrzepowe, np. warfaryna;

• fenytoina - lek przeciwpadaczkowy;

• metotreksat - lek stosowany w chorobach nowotworowych; jeśli pacjent otrzymuje jednocześnie metotreksat i lek Biseptol, powinien przyjmować sole kwasu foliowego;

• leki przeciwcukrzycowe pochodne sulfonylomocznika, np. glibenklamid, tolbutamid;

• pirymetamina - lek przeciwmalaryczny; u osób stosujących ko-trimoksazol i pirymetaminę w dawkach większych niż 25 mg na tydzień odnotowano przypadki wystąpienia niedokrwistości zwanej megaloblastyczną;

• cyklosporyna - lek podawany po przeszczepieniu narządu, np. nerki;

• indometacyna - niesteroidowy lek przeciwzapalny;

• ryfampicyna - lek przeciwbakteryjny;

• prokainamid - lek przeciwarytmiczny;

• amantadyna, zydowudyna, lamiwudyna - leki przeciwwirusowe;

• digoksyna - lek nasercowy;

• trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne.

Biseptol wpływa na wyniki niektórych badań laboratoryjnych – dlatego podczas wykonywania tego rodzaju badań, należy poinformować personel medyczny o stosowaniu tego leku.

Jak każdy lek, lek ten może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią. Poniżej przedstawiono objawy niepożądane, które opisywano u pacjentów stosujących lek Biseptol (kolejność według częstości występowania).

Bardzo często (występują częściej niż u 1 na 10 pacjentów):

• hiperkaliemia (zwiększenie stężenia potasu we krwi).

Często (występują rzadziej niż u 1 na 10 pacjentów):

• kandydoza (zakażenie drożdżakami);

• ból głowy;

• nudności, biegunka;

• wysypka.

Niezbyt często (występują rzadziej niż u 1 na 100 pacjentów):

• wymioty.

Bardzo rzadko (występują rzadziej niż u 1 na 10 000 pacjentów):

• leukopenia (zmniejszenie liczby białych krwinek), neutropenia (zmniejszenie liczby granulocytów obojętnochłonnych), trombocytopenia (zmniejszenie liczby płytek krwi), agranulocytoza (zmniejszenie liczby granulocytów), niedokrwistość megaloblastyczna, niedokrwistość aplastyczna, niedokrwistość hemolityczna, methemoglobinemia (choroba krwi), eozynofilia (zmniejszenie liczby eozynofili), plamica, hemoliza (rozpad czerwonych krwinek) u pacjentów z niedoborem G-6-PD;

• zespół choroby posurowiczej, anafilaksja (rodzaj reakcji alergicznej o gwałtownym przebiegu), alergiczne zapalenie mięśnia sercowego, obrzęk naczynioruchowy, gorączka polekowa, alergiczne zapalenie naczyń, choroba Schoenleina-Henocha (objawy: plamy, wybroczyny na skórze), guzkowe zapalenie tętnic, toczeń rumieniowaty układowy;

• hipoglikemia (zmniejszenie stężenia cukru we krwi), hiponatremia (zmniejszenie stężenia sodu we krwi), jadłowstręt;

• depresja, omamy;

• aseptyczne zapalenie opon mózgowych, drgawki, zapalenie nerwów obwodowych, ataksja (niezborność ruchów), zaburzenia równowagi, szumy uszne, zawroty głowy; aseptyczne zapalenie opon mózgowych ustępowało szybko po odstawieniu leku, ale w wielu przypadkach powracało, jeśli pacjent ponownie przyjmował ko-trimoksazol lub sam trimetoprim;

• kaszel, skrócony oddech, nacieki płucne; mogą być one wczesnym wskaźnikiem nadwrażliwości oddechowej, która bardzo rzadko może być śmiertelna;

• zapalenie błony śluzowej języka, jamy ustnej, rzekomobłoniaste zapalenie okrężnicy, zapalenie trzustki;

• zapalenie błony naczyniowej oka;

• żółtaczka, martwica wątroby, podwyższenie aktywności aminotransferaz w surowicy, zwiększenie stężenia bilirubiny (żółtaczka i martwica wątroby mogą być śmiertelne);

  nadwrażliwość na światło, złuszczające zapalenie skóry, wysypka polekowa, rumień wielopostaciowy, ciężkie, mogące zagrażać życiu reakcje skórne (zespół Stevensa-Johnsona, toksyczna nekroliza naskórka) (patrz punkt 2 - Ostrzeżenia i środki ostrożności);

• bóle stawów, bóle mięśni;

• zaburzenie czynności nerek (czasami zgłaszane jako niewydolność nerek), śródmiąższowe zapalenie nerek.

Działania niepożądane związane z zakażeniem Pneumocystis jirovecii (P. carinii) wywołującym pneumocystozowe zapalenia płuc (PJP)

Bardzo rzadko: ciężkie reakcje nadwrażliwości, wysypka, gorączka, neutropenia, trombocytopenia, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, rabdomioliza (objawy: bóle mięśni, tkliwość, osłabienie; w rzadkich przypadkach dolegliwości te mogą mieć ciężką postać i wiązać się z rozpadem tkanki mięśniowej powodującym uszkodzenie nerek); hiperkaliemia, hiponatremia.

Po zastosowaniu dużych dawek ko-trimoksazolu w leczeniu PJP obserwowano ciężkie reakcje nadwrażliwości, wymagające przerwania przyjmowania leku. Reakcje takie obserwowano u pacjentów z PJP, którym ponownie podano trimetoprim z sulfametoksazolem, czasami po kilkudniowej przerwie w stosowaniu.

Rabdomioliza była obserwowana u pacjentów z pozytywnym mianem HIV, otrzymujących ko-trimoksazol profilaktycznie lub w leczeniu PJP.