Pomiar temperatury na czole, w odbycie czy dole pachowym pozwala określić wystąpienie w organizmie stanu podgorączkowego (temperatura od 37,1 do 38 stopni Celsjusza) i gorączki (ciepłota ciała powyżej 38 stopni Celsjusza). Do pomiaru ciepłoty ciała przez długie lata wykorzystywane były szklane termometry rtęciowe, dziś wykorzystywane są:
- termometry bezrtęciowe,
- termometry elektroniczne,
- termometry bezdotykowe.
W tradycyjnych szklanych termometrach bezrtęciowych rtęć zastąpiono stopem galu, indu i cyny. Dotykowe termometry elektroniczne pozwalają na zmierzenie ciepłoty ciała pod pachą, w ustach, w odbycie lub na błonie bębenkowej (termometry douszne). Z kolei termometry bezdotykowe wykorzystują do pomiaru promieniowanie podczerwone – trzeba je po prostu nakierować na czoło.
Termometry bezdotykowe
Termometr bezdotykowy przydaje się do pomiaru temperatury u dzieci oraz w placówkach służby zdrowia, gdzie bezdotykowy pomiar sprzyja przestrzeganiu reżimu sanitarnego. Niewątpliwymi zaletami termometrów bezdotykowych są niewielki rozmiar oraz wygoda stosowania. Obsługa takiego termometru wymaga jednak wprawy, w przeciwnym razie wyniki pomiarów będą niemiarodajne. Dlatego zawsze należy przeczytać instrukcję przed rozpoczęciem pierwszych pomiarów – często należy sprawdzić np., czy skóra w miejscu pomiaru jest czysta i wolna od kosmetyków, pozbawiona długich włosów.
Jak wybrać bezdotykowy termometr na podczerwień?
Najlepsze bezdotykowe termometry na podczerwień mają możliwość natychmiastowej kalibracji przed każdym pomiarem. Dzięki temu otrzymywane wyniki są bardzo dokładne. W takich modelach często pojawia się komunikat wymuszający odłożenie termometru na stół na określony czas – by podczas kalibracji wyeliminować ciepło emitowane przez dłoń. Dobry termometr bezdotykowy ma również funkcję asystenta miejsca pomiaru, dzięki któremu bez kłopotu uzyskamy odpowiednią odległość między soczewką a skórą w miejscu pomiaru.
Termometry dotykowe elektroniczne – dla niemowląt i dzieci
Zdaniem pediatrów i według oficjalnych zaleceń pomiar temperatury ciała u dzieci musi być maksymalnie łatwy, nieinwazyjny i bezpieczny, a ze względu na dokładność pomiarów preferowanym miejscem pomiaru u dzieci jest odbyt. Do pomiaru rektalnego służą piórkowe termometry elektroniczne z miękką, elastyczną końcówką, którą umieszcza się płytko w odbycie. Takim termometrem można też zmierzyć temperaturę dziecka pod pachą.
Termometr rtęciowy zastąpiony bezrtęciowym
Dla tych, którzy są przyzwyczajeni do szklanych termometrów, są wersje bezrtęciowe, tzw. lekarskie albo medyczne. Z takim termometrem nadal jednak należy obchodzić się bardzo delikatnie ze względu na szklaną obudowę. Obecnie w większości alkoholowych termometrów lekarskich zamiast rtęci znajduje się stop metalu, indu, cyny i cynku. Takie połączenie najlepiej oddaje rozszerzalność temperaturową rtęci. Przed rozpoczęciem pomiaru końcówka termometru bezrtęciowego powinna być czysta i zdezynfekowana. Należy też sprawdzić, czy słupek cieczy znajduje się poniżej 36 stopni Celsjusza.
Jak strzepnąć termometr bezrtęciowy
Ciecz w termometrach bezrtęciowych strzepuje się trudniej niż rtęć, można jednak skorzystać ze specjalnego uchwytu, tzw. motylka, który często dołączany jest do termometrów bezrtęciowych. Można też strzepywać termometr od razu po zakończeniu pomiaru, delikatnie ogrzać końcówkę dwoma palcami albo włożyć termometr do ciepłej, ale nie gorącej wody.
Ile wynosi prawidłowa temperatura ciała i od czego zależą wyniki pomiaru termometrem
Prawidłowa, fizjologiczna temperatura naszego organizmu powinna wynosić około 36,6°C – jej wartość jest cechą osobniczą i mieści się zazwyczaj w przedziale od 35,8°C do 37,1°C. Dzieje się tak, gdyż na temperaturę ciała ma wpływ otaczające środowisko, wysiłek fizyczny, pora dnia oraz choroba. W letni, upalny dzień temperatura będzie zawsze nieco wyższa, podobnie tuż po owulacji w cyklu miesiączkowym albo podczas ciąży. Wynik mogą wypaczać także okoliczności pomiaru, jak choćby syndrom białego fartucha.
