Siarczan polimyksyny B to antybiotyk polipeptydowy o działaniu bakteriobójczym, stosowany w leczeniu ciężkich zakażeń wywołanych przez bakterie Gram-ujemne. Dzięki specyficznemu mechanizmowi działania wiąże się z błonami komórkowymi bakterii, uszkadzając ich strukturę i prowadząc do śmierci komórki bakteryjnej. Znajduje zastosowanie w terapii miejscowej oraz ogólnoustrojowej w zakażeniach trudnych do leczenia.
Siarczan polimyksyny B – jak działa?
Polimyksyna B działa poprzez:
- większą przepuszczalność błon komórkowych bakterii Gram-ujemnych, prowadząc do wycieku zawartości komórkowej,
- niszczenie błon cytoplazmatycznych bakterii, co prowadzi do ich śmierci,
- skuteczne działanie wobec bakterii opornych na wiele innych antybiotyków, takich jak Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli czy Klebsiella pneumoniae.
Siarczan polimyksyny B – kiedy stosować?
Lek jest wskazany w leczeniu:
- ciężkich zakażeń wywołanych przez bakterie Gram-ujemne, takich jak zapalenie płuc, zapalenie otrzewnej czy posocznica,
- miejscowych zakażeń skóry, oczu lub ran,
- powikłań infekcyjnych, w szczególności w przypadkach, gdy inne antybiotyki są nieskuteczne.
Nie należy stosować leku w przypadku:
- nadwrażliwości na polimyksyny,
- ciężkiej niewydolności nerek,
- miastenii (miastenia gravis) ze względu na ryzyko nasilenia objawów neurologicznych.
Długotrwałe stosowanie leku może skutkować nadmiernym namnażaniem się drobnoustrojów niewrażliwych na obecne w nim antybiotyki, w tym grzybów.
W przypadku stosowania ogólnoustrojowego wymagane jest monitorowanie czynności nerek i układu nerwowego.
Siarczan polimyksyny B – najczęstsze działania niepożądane
Do możliwych działań niepożądanych należą:
- neurotoksyczność: zawroty głowy, drętwienie, uczucie mrowienia,
- nefrotoksyczność: uszkodzenie nerek objawiające się białkomoczem lub zwiększeniem stężenia kreatyniny w surowicy,
- reakcje alergiczne, takie jak wysypka skórna czy świąd,
- miejscowe podrażnienia w przypadku stosowania na skórę lub błony śluzowe.
Osoby uczulone na antybiotyki aminoglikozydowe lub polimyksyny mogą wykazywać nadwrażliwość na zawarte w leku substancje czynne – neomycynę lub polimyksynę B.
Należy zaprzestać stosowania preparatu w przypadku wystąpienia działań niepożądanych, szczególnie podrażnień w miejscu aplikacji, lub gdy nie obserwuje się poprawy.
Aplikacja leku na duże powierzchnie uszkodzonej skóry wiąże się z ryzykiem utraty słuchu, uszkodzenia nerek oraz wystąpienia objawów neurotoksycznych.
Siarczan polimyksyny B – interakcje
Polimyksyna B może wchodzić w interakcje z:
- lekami nefrotoksycznymi (np. aminoglikozydy, wankomycyna), co zwiększa ryzyko uszkodzenia nerek,
- lekami neurotoksycznymi, które mogą nasilać działania niepożądane na układ nerwowy.
Siarczan polimyksyny B – stosowanie w ciąży i karmieniu piersią
Lek może być stosowany w ciąży wyłącznie wtedy, gdy korzyści przewyższają potencjalne ryzyko, ponieważ brak jest wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa. W okresie karmienia piersią stosowanie wymaga szczególnej ostrożności i konsultacji z lekarzem.
Siarczan polimyksyny B – w jakich postaciach występuje?
Siarczan polimyksyny B dostępny jest w postaci:
- roztworów do wstrzykiwań,
- maści i kropli do stosowania miejscowego,
- preparatów złożonych w połączeniu z innymi antybiotykami.
Dawkowanie leku zależy od ciężkości zakażenia, drogi podania i wieku pacjenta.