Inaktywowany wirus polio (IPV) to składnik szczepionki stosowanej w profilaktyce poliomyelitis, groźnej choroby wirusowej atakującej układ nerwowy, prowadzącej do porażeń i trwałej niepełnosprawności. IPV zawiera wirusy polio wszystkich trzech serotypów (1, 2, 3), które zostały inaktywowane (pozbawione zdolności replikacji), dzięki czemu wywołuje odpowiedź immunologiczną bez ryzyka zakażenia.
Inaktywowany wirus polio – jak działa?
Szczepionka z inaktywowanym wirusem polio działa poprzez:
- stymulację układu odpornościowego, który produkuje przeciwciała neutralizujące wirusa,
- zapobieganie infekcji poprzez ochronę przed namnażaniem wirusa w organizmie,
- tworzenie odporności zbiorowej, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko rozprzestrzeniania wirusa w populacji.
Inaktywowany wirus polio – kiedy stosować?
Szczepienie IPV jest zalecane w:
- obowiązkowym schemacie szczepień ochronnych dzieci w większości krajów,
- szczepieniach przypominających u dorosłych podróżujących do regionów endemicznych,
- szczepieniach osób narażonych zawodowo na kontakt z wirusem polio, np. w laboratoriach diagnostycznych.
Szczepionki z inaktywowanym wirusem polio nie należy podawać w przypadku:
- nadwrażliwości na składniki szczepionki (np. formaldehyd, neomycynę, streptomycynę, polimyksynę B),
- ostrej infekcji lub gorączki w dniu szczepienia – w takich przypadkach szczepienie należy odroczyć.
Inaktywowany wirus polio – najczęstsze działania niepożądane
Szczepionka z IPV jest zazwyczaj dobrze tolerowana. Do możliwych działań niepożądanych należą:
- miejscowe reakcje w miejscu podania (ból, zaczerwienienie, obrzęk),
- gorączka, drażliwość, zmęczenie,
- rzadko: reakcje alergiczne, takie jak wysypka, świąd czy obrzęk naczynioruchowy.
Inaktywowany wirus polio – interakcje z innymi lekami
Szczepionka IPV może być podawana jednocześnie z innymi szczepionkami (np. DTP, MMR) pod warunkiem użycia oddzielnych miejsc wstrzyknięcia i odpowiednich strzykawek. Nie stwierdzono istotnych interakcji z innymi lekami.
Inaktywowany wirus polio – stosowanie w ciąży i karmieniu piersią
Szczepienie IPV w ciąży jest wskazane w sytuacjach, gdy kobieta jest narażona na wysokie ryzyko zakażenia, np. w przypadku podróży do regionów o dużym zagrożeniu polio. IPV uznaje się za bezpieczne w okresie karmienia piersią.
Inaktywowany wirus polio – w jakich postaciach występuje?
Inaktywowany wirus polio jest dostępny w postaci:
- szczepionek pojedynczych (monowalentnych),
- szczepionek skojarzonych, np. w połączeniu z DTP (błonica, tężec, krztusiec) lub Hib (Haemophilus influenzae typu b).
Podawany jest domięśniowo lub podskórnie w zależności od wieku i stanu zdrowia pacjenta. Standardowy schemat szczepień obejmuje kilka dawek, aby zapewnić długotrwałą odporność.