Fenytoina jest lekiem przeciwpadaczkowym, który wykazuje działanie stabilizujące błony komórkowe neuronów i zmniejsza ich nadmierną pobudliwość. Jest stosowana głównie w leczeniu padaczki, zwłaszcza w postaciach napadów toniczno-klonicznych oraz napadów częściowych. Fenytoina działa poprzez hamowanie przewodzenia impulsów nerwowych, co pomaga w kontrolowaniu nieprawidłowych aktywności elektrycznych w mózgu. Dodatkowo może mieć działanie przeciwbólowe i uspokajające, co sprawia, że znajduje również zastosowanie w leczeniu stanów bólowych o podłożu neurologicznym.
Fenytoina – jak działa?
Fenytoina działa poprzez stabilizację błon komórkowych neuronów, co zapobiega ich nadmiernemu pobudzeniu i przekazywaniu impulsów w obrębie mózgu. Hamuje napływ jonów sodu do komórek nerwowych, co ogranicza możliwość ich depolaryzacji i zmniejsza częstotliwość wyładowań elektrycznych. Dzięki temu kontroluje napady padaczkowe oraz inne zaburzenia neurologiczne, które są wynikiem nadmiernej aktywności elektrycznej w mózgu. Fenytoina wpływa również na układ sercowo-naczyniowy, stabilizując rytm serca, zwłaszcza w przypadku arytmii.
Fenytoina – kiedy stosować?
Fenytoina stosuje się w leczeniu:
- padaczki (napady toniczno-kloniczne, napady częściowe),
- drgawek i napadów związanych z urazami głowy,
- arytmii serca,
- stanów padaczkowych (przewlekłe stany napadowe).
Fenytoina jest przeciwwskazana w przypadku:
- nadwrażliwości na lek lub jego składniki,
- ostrej porfirii,
- chorób wątroby (zwłaszcza w przypadku niewydolności wątroby),
- stanów padaczkowych niezwiązanych z napadami (np. stanów psychicznych).
Dawkowanie zależy od stanu pacjenta oraz jego reakcji na leczenie. Zwykle stosuje się ją w dawkach początkowych, a następnie dostosowuje dawkę w zależności od efektu terapeutycznego. Leczenie należy przeprowadzać pod ścisłym nadzorem lekarza, który będzie kontrolował poziom leku we krwi oraz ewentualne działania niepożądane.
Fenytoina – najczęstsze działania niepożądane
Fenytoina jest lekiem, który może powodować szereg działań niepożądanych, zwłaszcza w przypadku niewłaściwego dawkowania. Do najczęstszych objawów niepożądanych należą:
- senność,
- zawroty głowy,
- ataksja (zaburzenia równowagi),
- wysypka skórna,
- przerost dziąseł,
- bóle głowy.
W rzadkich przypadkach może dojść do uszkodzenia wątroby, zmiany obrazu krwi (np. leukopenia), a także zwiększenia ryzyka wystąpienia reakcji alergicznych. U niektórych pacjentów mogą wystąpić także problemy z koncentracją lub zaburzenia nastroju.
Fenytoina – interakcje
Fenytoina może wchodzić w interakcje z innymi lekami, co może zmieniać jej działanie. Może wpływać na metabolizm innych substancji, zarówno je przyspieszając, jak i opóźniając. Współistniejące stosowanie z lekami przeciwdepresyjnymi, antybiotykami, lekami przeciwzakrzepowymi, środkami uspokajającymi i innymi lekami wpływającymi na układ nerwowy może prowadzić do osłabienia lub nasilenia działania fenytoiny. W związku z tym konieczna jest ścisła kontrola terapeutyczna i dostosowanie dawek.
Fenytoina – stosowanie w ciąży i karmieniu piersią
Fenytoina jest przeciwwskazana w czasie ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze, ponieważ może powodować uszkodzenia płodu (np. rozszczepienie wargi i podniebienia, wady serca). Lek może być stosowany w ciąży tylko wtedy, gdy korzyści przewyższają potencjalne ryzyko. W czasie karmienia piersią fenytoina przenika do mleka, dlatego należy unikać jej stosowania w tym okresie lub skonsultować się z lekarzem w celu podjęcia odpowiednich środków ostrożności.
Fenytoina – postać i dawkowanie
Fenytoina dostępna jest w postaci tabletek, kapsułek oraz roztworu do wstrzykiwań.