Atropina jest naturalnym alkaloidem występującym w roślinach z rodziny psiankowatych. W lekach (jako siarczan atropiny - łac. atropini sulfas) wykazuje działanie wielonarządowe: w układzie oddechowym powoduje rozkurcz mięśni gładkich, co zwiększa światło oskrzeli, przyspiesza pracę serca, rozszerza naczynia krwionośne, hamuje czynność przewodu pokarmowego oraz poraża akomodację oka i powoduje rozszerzenie źrenicy. W małych dawkach pobudza, a w dużych hamuje funkcjonowanie kory mózgu.
Atropina – jak działa?
Atropina uniemożliwia działanie niektórych receptorów i hamuje działanie przywspółczulnego układu nerwowego. Dzięki temu jej podanie powoduje rozszerzenie źrenic, paraliż akomodacji, wzrost ciśnienia płynu w gałce ocznej oraz hamowanie wydzielania gruczołów potowych, łzowych, ślinowych i śluzowych. Dodatkowo atropina powoduje niewielkie rozszerzenie oskrzeli, hamuje wpływ nerwu błędnego na układ sercowo-naczyniowy, co skutkuje przyspieszeniem czynności serca. Wpływa na rozszerzenie naczyń krwionośnych skóry, powodując zaczerwienienie. W przewodzie pokarmowym, drogach żółciowych, moczowodach i pęcherzu moczowym atropina redukuje napięcie mięśni gładkich. Jej działanie ośrodkowe może wywoływać stan pobudzenia lub depresji zależnie od dawki.
Atropina – kiedy stosować?
Atropina jest wskazana w leczeniu stanów skurczowych przewodu pokarmowego, takich jak kolka żołądkowa i jelitowa, a także w przypadku skurczów dróg moczowych oraz dróg żółciowych. Stosuje się ją w sytuacjach, gdzie konieczne jest zmniejszenie ilości wydzielanej śliny i wydzieliny oskrzelowej, a także podczas badań okulistycznych.
Atropina – najczęstsze działania niepożądane
Czasami mogą wystąpić następujące skutki uboczne przy stosowaniu atropiny:
- suchość błon śluzowych i skóry, zaczerwienienie skóry,
- zaparcia,
- zaburzenia akomodacji oka,
- porażenie zwieraczy źrenicy,
- zwiększenie ciśnienia śródgałkowego,
- pobudzenie lub depresja w zależności od dawki,
- omamy wzrokowe.
Atropina – najczęstsze interakcje
Atropina może wykazywać różne interakcje z innymi lekami. Potęguje działania takich leków jak:
- amantadyna
- chinidyna
- niektóre preparaty przeciwhistaminowe
- niektóre leki stosowane w leczeniu choroby Parkinsona
- pochodne fenotiazyny
- trójcykliczne leki przeciwdepresyjne
- meperydyna
- inhibitory MAO
- neuroleptyki
Hamuje lub znosi działanie preparatów pobudzających perystaltykę przewodu pokarmowego takich jak:
- metoklopramid
- inhibitory cholinesterazy
- parasympatykomimetyki
Ponadto osłabia działanie fenotiazyny, zwiększa wchłanianie atenololu, digoksyny, diuretyków tiazydowych, a zmniejsza wchłanianie cymetydyny i lewodopy.
Atropina – stosowanie w ciąży i w okresie karmienia piersią
Atropina przenika przez barierę łożyska, ale brakuje badań dotyczących bezpieczeństwa jej stosowania u kobiet ciężarnych. Dożylne podanie atropiny w czasie ciąży lub porodu może spowodować tachykardię u płodu. Gdy korzyści z terapii przewyższają potencjalne ryzyko, atropina może być stosowana u kobiet w ciąży, ale tylko pod ścisłą opieką lekarza. Niewielkie ilości atropiny przechodzą do mleka matki, dodatkowo atropina może hamować laktację. Zaleca się unikanie stosowania atropiny w okresie karmienia piersią.
Atropina – w jakich postaciach występuje?
Atropina występuje w postaci tabletek, iniekcji i kropli do oczu.
nierefundowany
