Szczepionka przeciw krztuścowi to szczepionka przeciw chorobie wywoływanej przez pałeczkę krztuśca. Choroba ta jest znana także pod nazwą koklusz i jest szczególnie niebezpieczna dla dzieci. Szczepionka zawiera albo całe martwe komórki pałeczki lub tylko antygeny z powierzchni tych komórek.
Szczepionka przeciw krztuścowi – jak działa?
Szczepionka zawiera oczyszczony i pozbawiony toksyczności toksoid krztuścowy, a niektóre warianty mogą także zawierać dodatkowe antygeny krztuśca, takie jak hemaglutynina włókienkowa, pertaktyna i antygeny fimbrii. Szczepionki o niższej zawartości antygenów są stosowane jako dawki przypominające oraz w przypadku szczepień kobiet w ciąży, aby zapewnić bierne zabezpieczenie przed krztuścem u niemowląt. Odpowiedź immunologiczna na antygeny krztuścowe u kobiet w ciąży jest podobna do tych, które nie są w ciąży. Przeciwciała matczyne przeciwko antygenom krztuśca utrzymują się przez 2–4 miesiące po urodzeniu i mogą osłabić reakcję immunologiczną niemowląt na szczepienie przeciwko krztuścowi. Skuteczność szczepienia przeciw krztuścowi w pierwszych 3 miesiącach życia dziecka ocenia się na ponad 90% w przypadku, gdy matka była zaszczepiona w czasie ciąży.
Kiedy stosować szczepionkę przeciw krztuścowi?
Dzieci od 2. miesiąca życia powinny być poddane szczepieniu przeciwko krztuścowi. Dodatkowo w wieku 6 lat zaleca się podanie dawki przypominającej dzieciom, które już wcześniej otrzymały 3 lub 4 dawki szczepionki przeciwko krztuścowi acelularnej (DTPa) lub zawierającej całe komórki krztuśca (DTPw). Dla niemowląt bierna ochrona przed krztuścem może być zapewniona poprzez szczepienie matki w ciąży.
Vaccinum pertussis – najczęstsze działania niepożądane
Skutki uboczne szczepienia przeciwko krztuścowi mogą obejmować:
- zaczerwienienie i obrzęk w miejscu podania (o średnicy do 50 mm),
- gorączkę równą lub wyższą niż 38°C,
- ból (szczególnie po szczepieniu uzupełniającym/przypominającym),
- większy obrzęk w miejscu podania (powyżej 50 mm),
- biegunkę,
- wymioty,
- nietypowy płacz,
- świąd,
- utratę łaknienia,
- niepokój (szczególnie po szczepieniu uzupełniającym/przypominającym).
Najczęstsze interakcje szczepionki przeciw krztuścowi
Szczepionki dla niemowląt i dzieci, zarówno te podstawowe, jak i przypominające, mogą być podawane równocześnie z innymi szczepionkami pediatrycznymi lub w różnych odstępach czasu. Jednak należy pamiętać, że różne szczepionki powinny być wstrzykiwane w oddzielne miejsca. Badania kliniczne sugerują, że szczepionki o zmniejszonej zawartości antygenów mogą być podawane jednocześnie, ale w różnych miejscach, z innymi szczepionkami, takimi jak szczepionka przeciw grypie, WZW typu B, polio, wirusowi brodawczaka ludzkiego, a także szczepionkami przeciw meningokokom grupy A, C, W-135 i Y. Leki immunosupresyjne mogą osłabić skuteczność szczepionek.
Szczepionka przeciw krztuścowi – stosowanie w ciąży i w okresie karmienia piersią
Niektóre szczepionki produkowane przez wybrane firmy, które zawierają zmniejszoną liczbę antygenów, mogą być stosowane w drugim i trzecim trymestrze ciąży. Nie ma dowodów na to, że te szczepionki mogą szkodzić płodowi w żadnym okresie ciąży. W przypadku konieczności podania szczepionki kobiecie karmiącej piersią należy dokładnie ocenić korzyści dla matki i potencjalne ryzyko dla dziecka. Jednak ze względu na to, że szczepionki są inaktywowane, ryzyko dla matki i dziecka jest mało prawdopodobne.
W jakich postaciach występuje vaccinum pertussis?
Szczepionka przeciw krztuścowi występuje najczęściej w postaci zawiesiny do wstrzykiwań w ampułkostrzykawce.
nierefundowany