Zydowudyna jest lekiem antyretrowirusowym o słabych właściwościach przeciwbakteryjnych i przeciwpierwotniakowych, wykazującym działanie na wirusy HIV – 1, HIV – 2 i Epsteina i Barr.
Zydowudyna – jak działa?
Zydowudyna jest syntetycznym analogiem tymidyny. Jako aktywna postać trifosforan zydowudyny hamuje odwrotną transkryptazę wirusa, a po wbudowaniu do cząsteczki wirusa hamuje syntezę jego DNA.
Zydowudyna – kiedy stosować?
Wskazaniem do stosowania leku jest zarówno monoterapia, jak i terapia skojarzona zakażenia wirusem HIV.
Zydowudynę stosuje się również u kobiet ciężarnych, zakażonych wirusem HIV w celu zapobiegnięcia przeniesienia zakażenia na płód (od 15 tygodnia ciąży) oraz u noworodków urodzonych przez kobiety zakażone wirusem HIV.
Zydowudyna – najczęstsze działania niepożądane
Lek powoduje wiele działań niepożądanych. Najczęstszymi działaniami leku są:
- Niedokrwistość (głównie megaloblastyczna)
- Neutropenia
- Leukopenia
- Bóle i zawroty głowy
- Wymioty, nudności, bóle brzucha, biegunki
- Bóle mięśni
Zydowudyna – najczęstsze interakcje
Stosowanie zydowudyny równolegle z lekami nefrotoksycznymi i mielotyksycznymi (m.in. pentamidyna, dapson, pirymetamina, kotrimoksazol, amfoterycyna, flucytozyna, gancyklowir, interferon, winkrystyna, winblastyna, doksorubicyna) może nasilać działania niepożądane zydowudyny.
Łączne stosowanie zydowudyny z lekami hamującymi transferazę glukuronylową takimi jak: paracetamol, kwas acetylosalicylowy, probenecyd, indometacyna) może zwiększać ryzyko uszkodzenia szpiku.
Łączne stosowanie leku z interferonem, dideoksyadenozyną, didanozyną, lamiwudyną powoduje efekt synergistyczny, natomiast stawudyna i rybawiryna stosowana z zydowudyną może wywoływać efekt przeciwny.
Ryfampicyna zmniejsza znacznie skuteczność zydowudyny, natomiast probenecyd, metadon, kwas walproinowy i flukonazol zwiększają jej działanie.
Zydowudyna – stosowanie w okresie ciąży i laktacji
Do 14 tygodnia ciąży lek należy stosować tylko w przypadku, gdy korzyść ze stosowania leku dla matki przewyższa ryzyko dla płodu.
Stosowanie zydowudyny po 14 tygodniu ciąży zmniejsza ryzyko przeniesienia wirusa HIV na płód.
Podczas stosowania leku należy odstawić karmienie piersią.
Zydowudyna – w jakich postaciach występuje?
Zydowudyna występuje w postaci:
- Tabletek powlekanych
- Kapsułek
- Roztworu doustnego
- Koncentratu do sporządzania roztworu do infuzji
