Prasteron to steroidowa pochodna androstanu naturalnie wytwarzana w korze nadnerczy o właściwościach androgenowych, stosowana w celu uzupełnienia niedoboru w organizmie.
Prasteron, DHEA – jak działa?
DHEA w organizmie jest prekursorem męskich i żeńskich hormonów płciowych. Ulega on przekształceniu m.in. do testosteronu, androstendionu o działaniu androgenowym i anabolicznym oraz do estrogenów.
Za właściwości anaboliczne DHEA odpowiada w głównej mierze testosteron, który powstaje po przekształceniu z prasteronu, a który w wyniku oddziaływania z komórkami pobudza syntezę białek. W konsekwencji, działanie to prowadzi do zwiększenia masy mięśniowej i masy białkowej tkanki kostnej oraz do pobudzenia wzrostu i mineralizacji kości.
Prasteron – kiedy stosować?
Prepaarty z DHEA wskazane są do stosowania w celu uzupełnienia jego niedoborów w organizmie u dorosłych kobiet i mężczyzn. Okazuje się, że najwyższe stężenie prasterou występuje u mężczyzn między 20. a 30. Rokiem życia, a następnie wraz z starzeniem ulega stopniowemu obniżeniu. Ponadto DHEA stosowany jest również w:
- Leczeniu atrofii sromu i pochwy
- Hormonalnej terapii zastępczej u kobiet.
DHEA doustnie najlepiej stosować rano, podczas posiłku. Warto wiedzieć, że efekt oddziaływana prasteronu jest możliwy do obserwacji dopiero po kilku tygodniach stosowania. Ponadto podczas długotrwałego stosowania DHEA należy wykonać kontrolne badania:
- Gruczołu sutkowego u kobiet
- Prostaty u mężczyzn.
DHEA jakie są przeciwwskazania do stosowania?
Preparaty z prasteronem nie powinny być stosowane u osób, u których stwierdzono:
- Nadwrażliwość na DHEA
- Rak sutka, jajnika lub inne nowotwory hormonozależne
- Ciężką niewydolność wątroby
- Ciężką niewydolność nerek
- Rozrost gruczołu krokowego.
Ponadto substancja ta również jest przeciwwskazana u:
- Osób poniżej 40. roku życia
- Kobiet będących na hormonalnej terapii zastępczej
- Sportowców wyczynowych, z tego powodu, że DHEA jest niedozwolonym środkiem dopingującym.
Prasteron, DHEA – interakcje z innymi lekami
Ze względu na swoje działanie, DHEA może nasilać wydzielanie estrogenów podczas jednoczesnego stosowania z hormonalną terapią zastępczą. Ponadto, u pacjentów stosujących testosteron lub jego pochodne łączenie z prasteronem będzie nasilać działanie androgenowe.
Co więcej, DHEA w połączeniu z przeciwzakrzepowymi pochodnymi kumaryny może nasilać ich działanie.
Prasteron może równie osłabiać działanie środków:
- Przeciwdrgawkowych, np. karbamazepiny, kwasy walproinowego)
- Psycholeptycznych, np. pochodne fenotiazyny, diazepiny, oksazepiny.
Dodatkowo, stężenie DHEA może w organizmie być zwiększone podczas stosowania:
- Antagonistów wapnia – nitrendypina, diltiazem
- Leków obniżających glikemie – metformina.
Co więcej, glikokortykosteroidy hamują wytwarzanie prasteronu w nadnerczach, a insulina większa wydalanie DHEA, tym samym środki te mogą zmniejszać stężenie DHEA we krwi.
DHEA a ciąża i karmienie piersią
Badania na zwierzętach wykazały, że podawanie prasteronu ciężarnym samicom szczura i myszy może prowadzić do zaburzeń hormonalnych zarówno u matki jak i potomstwa, co ma wpływ na przebieg ciąży i rozwój płodu. Z tego powodu stosowanie DHEA w czasie ciąży jest przeciwwskazane.
U kobiet karmiących DHEA może hamować laktację, z tego powodu również kobiety karmiące nie powinny stosować tej substancji.
Prasteron, DHEA – najczęstsze działania niepożądane
Ze względu na swoje działanie, efekty uboczne należy rozpatrzeć w zależności od płci.
U kobiet zgłaszano przypadki zaburzeń:
- Endokrynologicznych – nadmiernego owłosienia typu męskiego (hirsutyzm)
- Skóry i tkanek podskórnych – trądzik świąt skóry, nadmierne wypadanie włosów, przetłuszczająca się skóra
- Metabolizmy i odżywiania – spadek stężenia HDL
- Miesiączkowania.
Natomiast, u mężczyzn podczas 6-miesięcznego stosowania DHEA w dawkach 50-100 mg nie odnotowano działań niepożądanych.
Prasteron, DHEA – w jakich postaciach występuje?
Obecne preparaty z DHEA dostępne są w postaciach:
- Tabletek
- Tabletek powlekanych
- Roztworu do wstrzykiwań
- Globulek dopochwowych.