Dezogestrel to hormon sterydowy należący do grupy progestagenów stosowany jako środek antykoncepcyjny.
Dezogestrel – jak działa?
Dezogestrel jako pochodna progestagenu III generacji zmniejsza wydzielanie hormonu luteotropowego (LH), hamuje owulację i zagęszcza śluz produkowany w szyjce macicy. Tym samym zapobiega zajściu w ciąże. Badania skuteczności tej substancji czynnej wykazały, że w maksymalnym dozwolonym 3 godzinnym pominięciem w przyjmowaniu tabletek wskaźnik Pearl’a wynosi 0,4, co oznacza, że na 1000 kobiet regularnie współżyjących w ciągu jednego roku jedynie 4 zaszły w ciążę.
Dezogestrel – kiedy stosować?
Lek stosowany jest jako doustna antykoncepcja u kobiet. Substancja stosowana jest w preparatach jedno- lub dwuskładnikowych w połączeniu z pochodną estrogenową. Jako antykoncepcja zawierająca wyłącznie dezogestrel, podobnie jak inne leki antykoncepcyjne zawierające wyłącznie pochodną progestagenową, najbardziej jest polecana kobietom:
- Karmiącym piersią
- Niemogących stosować estrogeny
- Nie chcącym stosować estrogeny.
Dezogestrel – najczęstsze działania niepożądane
Po stosowaniu tej substancji czynnej najczęściej zgłaszano nieregularne orz dłuższe krwawienia miesiączkowe. Co więcej, zgłaszano również:
- Zmiany nastroju, stany depresyjne
- Obniżenie popędu płciowego
- Bóle głowy, piersi
- Nudności
- Zmiany skórne – trądzik, wysypka, utrata włosów
- Zwiększenie masy ciała
Do rzadziej występujących działań niepożądanych można zaliczyć również pojawienie się wydzieliny z piersi, jak również:
- Obrzęk naczyniowo-ruchowy
- Częstsze zakażenia pochwy
- Nietolerancję soczewek kontaktowych
- Torbiel jajnika
- Zmęczenie.
Ponadto w przypadku stosowania dezogestrelu w preparatach złożonych obserwowano również zaburzenia zakrzepowo-zatorowe żył, tętnic, nowotwory hormonozależne, czy przebarwienia na skórze twarzy i szyi – ostuda.
Dezogestrel – przeciwwskazania do stosowania
Dezogestrel jest przeciwwskazany do stosowania u kobiet, które:
- Są w ciąży lub podejrzewają ciążę
- Chorują na zaburzenia zakrzepowo-zatorowe żył
- Przeszły lub leczą się z powodu ciężkich chorób wątroby
- Mają zdiagnozowane lub mają podejrzenie wystąpienia hormonozależnych nowotworów złośliwych
- Mają krwawienia z dróg rodnych o nieznanej przyczynie
- Są nadwrażliwe na substancję czynną.
Dezogestrel – najczęstsze interakcje
Dezogestrel może wchodzić w interakcje z innymi lekami, które mogą prowadzić m.in. do zaburzeń krwawień miesiączkowych oraz zmniejszenia skuteczności ochrony przed ciążą. Wśród zgłaszanych interakcji można wyróżnić:
- Interakcje zwiększające metabolizm wątrobowy hormonów płciowych, co może wpłynąć na skuteczność kuracji. Ten problem obserwuje się przy połączeniu dezogestrelu m.in. z fenytoiną, barbituranami, pyramidonem, karbamazepiną, ryfampicyną, topiramatem rytonawirem oraz zielem dziurawca zwyczajnego
- Interakcje zmniejszające wchłanianie hormonów płciowych. Obserwuje się ja m.in. po połączeniu dezogestrelu z węglem aktywowanym. Mniejsze wchłanianie substancji czynnej z jelit powoduje zmniejszenia skutecznej ochrony przed ciążą.
Ponadto, dezogestrel może zaburzań metabolizm innych leków, powodując zwiększenie lub zmniejszenie stężenia innych substancji w organizmie, co ma wpływ na skuteczność prowadzonej kuracji, np. połączenie z cyklosporyną.
Dezogestrel - stosowanie w czasie ciąży lub karmienia piersią
Dezogestrel jest przeciwwskazany do stosowania w czasie ciąży, dlatego jeżeli kobieta zajdzie w ciążę to leki z tą substancją czynną należy natychmiast odstawić. Stosowanie tej substancji czynnej przed ciążą nie powoduje zwiększenie ryzyka występowania wad wrodzonych u dzieci.
Dezogestrel może być stosowany w czasie karmienia piersią. Obecne dane wskazują, że substancja ta nie wpływa na zawartość składników odżywczych (m.in. białka, laktozy, tłuszczu) w mleku matki. W mleku stwierdzono jednak obecność metabolitu dezogestrelu – etonogestrelu w małych ilościach. Jednak, badania nie wykazały negatywnego wpływu na wzrost, rozwój fizyczny i psychomotoryczny u dzieci karmionych piersią, których matki rozpoczęły stosowanie dezogestrelu między 4. a 8. tygodniem od porodu.
Dezogestrel – w jakich postaciach występuje?
Dezogestrel dostępny jest w jedno- lub dwuskładnikowej doustnej antykoncepcji w postaciach:
- Tabletek
- Tabletek powlekanych.