Methotrexat-Ebewe 2,5 mg, 50 tabletek

Methotrexat-Ebewe zawiera substancję czynną metotreksat. Metotreksat jest pochodną kwasu foliowego, jest lekiem cytostatycznym z grupy antymetabolitów, hamuje namnażanie szybko dzielących się komórek (takich jak nowotworowe, szpiku kostnego, płodowe, błony śluzowej jamy ustnej, jelita cienkiego, pęcherza moczowego).

Methotrexat-Ebewe stosuje się w skojarzonym leczeniu wielolekowym nowotworów złośliwych i ostrych białaczek, gdy występują wskazania do leczenia doustnego. Jeżeli komórki nowotworowe dzielą się dużo szybciej od prawidłowych, metotreksat może hamować rozwój komórek nowotworowych bez nieodwracalnego uszkodzenia tkanek prawidłowych.

Methotrexat-Ebewe jest stosowany w najcięższej, opornej na leczenie postaci uogólnionej łuszczycy pospolitej (psoriasis vulgaris), włącznie z łuszczycowym zapaleniem stawów - tzw. łuszczycą stawową. Rozrost komórek nabłonka skóry jest znacznie większy u chorych na łuszczycę niż u osób zdrowych; objaw ten jest podstawą do stosowania metotreksatu w tych wskazaniach.

Methotrexat-Ebewe stosuje się również w innych chorobach autoimmunologicznych, np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów. Mechanizm działania w reumatoidalnym zapaleniu stawów najprawdopodobniej związany jest z immunosupresyjnym działaniem leku.

Substancją czynną leku jest metotreksat. Jedna tabletka zawiera 2,5 mg metotreksatu.

Pozostałe składniki to: laktoza jednowodna, skrobia kukurydziana, celuloza mikrokrystaliczna, magnezu stearynian, krzemionka koloidalna bezwodna.

Methotrexat-Ebewe może być stosowany jedynie pod nadzorem lekarza mającego doświadczenie w stosowaniu chemioterapii przeciwnowotworowej lub w prowadzeniu leczenia immunosupresyjnego. W zależności od wskazania i stosowanego schematu leczenia dawka leku Methotrexat-Ebewe może wahać się w bardzo szerokich granicach, dlatego lek ten należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza.

Methotrexat-Ebewe przyjmuje się raz na tydzień.

Tabletki należy połykać w całości popijając wodą.

Methotrexat-Ebewe przyjmuje się doustnie zazwyczaj w dwóch lub trzech dawkach pojedynczych z zachowaniem 12-godzinnych przerw, bez podawania w pozostałej części tygodnia.

Przykładowo: pacjent przyjmuje Methotrexat-Ebewe w poniedziałek rano, w poniedziałek wieczorem i we wtorek rano, a później do końca tygodnia następuje przerwa w leczeniu.

Lekarz może również zalecić pacjentowi, aby przyjął dawkę tygodniową jednorazowo, na czczo, bezpośrednio przed posiłkiem.

Oporna na leczenie uogólniona postać łuszczycy pospolitej, łuszczycowego zapalenia stawów oraz inne choroby autoimmunologiczne

Dawkowanie i czas trwania terapii zależy od stopnia zaawansowania choroby i tolerancji na metotreksat.

Dawka tygodniowa wynosi zazwyczaj od 10 do 25 mg metotreksatu podawanego doustnie. Dawkowanie zależy od wyników terapii i występowania działań niepożądanych leku. Dlatego lekarz rozpocznie leczenie najczęściej od dawki 2,5 - 5 mg na tydzień. Dawka taka może zostać zwiększona do 7,5 - 25 mg na tydzień.

Nowotwory złośliwe i ostre białaczki

Dawkowanie metotreksatu lekarz uzależni od wskazania, stanu zdrowia pacjenta oraz wyników morfologii krwi. Stosowane najczęściej małe (dawka pojedyncza nie większa niż 100 mg/m² pc. [powierzchni ciała pacjenta]), średnie (dawka pojedyncza od 100 do 1000 mg/m² pc.) lub duże (dawka pojedyncza większa niż 1000 mg/m² pc.) dawki metotreksatu zależą od prowadzonego schematu wielolekowej chemioterapii.

Metotreksat w postaci doustnej stanowi najczęściej uzupełnienie leczenia pozajelitowego i stosowany jest tylko w małych dawkach.

• Jeśli pacjent ma uczulenie (nadwrażliwość) na metotreksat lub na którykolwiek z pozostałych składników tego leku;
• jeśli pacjent ma
  - ciężkie zaburzenia czynności wątroby
  - ciężkie zaburzenia czynności nerek
  - zaburzenia wytwarzania krwinek, w tym zaburzenia czynności szpiku kostnego (leukopenia, małopłytkowość, niedokrwistość), zmiany w obrazie krwi
  - ciężkie i (lub) czynne zakażenia
  - zapalenie jamy ustnej, owrzodzenie jamy ustnej i (lub) rozpoznaną czynną chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy
  - świeże rany chirurgiczne
• jeśli pacjent spożywa duże ilości alkoholu, stwierdzono u niego poalkoholową chorobę wątroby lub inną chorobę wątroby;
• jeśli u pacjenta stwierdzono obniżoną odporność;
• podczas karmienia piersią oraz dodatkowo w ciąży, jeśli pacjentka stosuje lek we wskazaniach nieonkologicznych (w leczeniu choroby nienowotworowej).

Leku nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 3 lat.
Podczas przyjmowania leku Methotrexat-Ebewe nie wolno stosować szczepionek zawierających żywe drobnoustroje.

Metotreksat należy stosować jedynie pod nadzorem lekarza specjalisty doświadczonego w prowadzeniu chemioterapii przeciwnowotworowej oraz leczenia immunosupresyjnego.

Przed zastosowaniem leku Methotrexat-Ebewe należy omówić to z lekarzem, jeśli:

• u pacjenta stwierdzono obniżone wartości parametrów hematologicznych, zwłaszcza gdy wcześniej poddany został radioterapii lub otrzymywał inne cytostatyki;

• pacjent ma cukrzycę i jest leczony insuliną;

• pacjent ma zaburzenia czynności płuc;

• pacjent ma lub miał w przeszłości chorobę nerek lub wątroby;

• pacjent jest odwodniony lub ma biegunkę, wymioty lub zapalenie jamy ustnej;

• pacjent ma wrzodziejące zapalenie jamy ustnej;

• pacjent ma wrzodziejące zapalenie okrężnicy;

• pacjent jest w złym stanie ogólnym;

• u pacjenta stwierdzono półpasiec, gruźlicę lub wirusowe zapalenie wątroby (typu B lub C);

• jeśli stwierdzono, że w jamie brzusznej pacjenta lub w przestrzeni między płucami a klatką piersiową gromadzi się płyn (wodobrzusze, wysięk opłucnowy).

Leku nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 3 lat.

Lekarz będzie szczególnie uważnie kontrolował stan pacjentów w podeszłym wieku, aby jak najwcześniej rozpoznać ewentualne działania niepożądane.

Jeśli wystąpią objawy uszkodzenia układu pokarmowego, manifestujące się początkowo zapaleniem jamy ustnej, lekarz zdecyduje, czy konieczne jest przerwanie leczenia. Kontynuacja leczenia może prowadzić do krwotocznego zapalenia jelit i zgonu z powodu ich perforacji.

Metotreksat może przemijająco wpływać na wytwarzanie plemników i owulację. Pacjenci i ich partnerzy nie powinni planować poczęcia dziecka (zajścia w ciążę lub ojcostwa) podczas leczenia metotreksatem oraz przez co najmniej sześć miesięcy po zakończeniu leczenia. Patrz także punkt "Ciąża, karmienie piersią i wpływ na płodność".

Zalecane badania kontrolne i środki ostrożności

Nawet po zastosowaniu małych dawek leku Methotrexat-Ebewe mogą wystąpić ciężkie działania niepożądane. W celu odpowiednio wczesnego wykrycia tych działań lekarz musi przeprowadzać badania kontrolne i laboratoryjne.

Przed rozpoczęciem leczenia

Przed rozpoczęciem leczenia lekarz może zlecić wykonanie badań krwi oraz sprawdzić czynność nerek i wątroby. Może również zalecić wykonanie zdjęcia rentgenowskiego klatki piersiowej. Dalsze badania mogą być także przeprowadzane w trakcie i po zakończeniu leczenia. Należy zgłaszać się na wszystkie wyznaczone badania krwi.

Jeśli wynik któregokolwiek z tych badań okaże się nieprawidłowy, leczenie zostanie wznowione dopiero wówczas, gdy wszystkie badane wskaźniki powrócą do normy.

U pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów lekarz zwróci szczególną uwagę na możliwość wywołanych przez metotreksat działań niepożądanych w układzie oddechowym. Jeśli wystąpi kaszel lub duszność, należy natychmiast zwrócić się do lekarza.

Narażenie na promieniowanie UV podczas terapii lekiem Methotrexat-Ebewe może nasilić zmiany skórne związane z łuszczycą.

W czasie leczenia metotreksat lub jego metabolity mogą wytrącać się w kanalikach nerkowych. Aby temu zapobiec, lekarz zaleci picie dużych ilości płynów i podawanie środków alkalizujących mocz. Każde znaczące zmniejszenie liczby leukocytów lub płytek krwi oraz objawy zakażenia należy zgłaszać lekarzowi.

Podczas stosowania leku konieczne jest przestrzeganie zasad dotyczących postępowania z substancjami cytotoksycznymi.

Methotrexat-Ebewe a inne leki

Należy powiedzieć lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjenta obecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje stosować.

Szczególnie ważne jest poinformowanie lekarza o przyjmowaniu następujących leków:

• innych leków stosowanych w reumatoidalnym zapaleniu stawów lub łuszczycy, takich jak: leflunomid, sulfasalazyna (stosowana także w leczeniu wrzodziejącego zapalenia okrężnicy), kwas acetylosalicylowy, fenylobutazon lub aminofenazon;

• azatiopryny (stosowanej w zapobieganiu odrzucenia przeszczepionego narządu);

• retinoidów (stosowanych w leczeniu łuszczycy i innych zaburzeń skórnych);

• leków przeciwdrgawkowych (zapobiegających napadom padaczkowym);

• leków przeciwnowotworowych;

• barbituranów (środków nasennych);

• leków uspokajających;

• doustnych środków antykoncepcyjnych;

• probenecydu (stosowanego w leczeniu dny moczanowej);

• antybiotyków lub sulfonamidów;

• preparatów witaminowych zawierających kwas foliowy;

• inhibitorów pompy protonowej (stosowanych w leczeniu silnej zgagi lub wrzodów);

• teofiliny (stosowanej w leczeniu astmy);

• alkaloidów Vinca;

• niesteroidowych leków przeciwzapalnych;

• antagonistów folianów (trimetoprim z sulfametoksazolem);

• etretynatu (stosowanego w leczeniu łuszczycy);

• żywych szczepionek.

Leki te mogą zwiększać stężenie metotreksatu w surowicy lub w komórkach, zaburzać jego wydalanie, a przez to nasilać toksyczność metotreksatu i zmieniać skuteczność leczenia.

Podczas stosowania metotreksatu odpowiedź układu odpornościowego na jednocześnie wykonywane szczepienia może być osłabiona.

Jeśli pacjent ma wątpliwości, czy stosuje którykolwiek z wymienionych leków, powinien poradzić się lekarza lub farmaceuty.

Metbotrexat-Ebewe z jedzeniem, piciem i alkoholem

Tabletki przyjmuje się na czczo, popijając małą ilością wody.

Podczas leczenia lekiem Methotrexat-Ebewe należy unikać spożywania alkoholu, a także nadmiernej ilości kawy, napojów zawierających kofeinę i czarnej herbaty. Podczas leczenia należy pić dużo płynów, gdyż odwodnienie (zmniejszenie ilości wody w organizmie) może nasilić toksyczne działania leku.

Ciąża, karmienie piersią i wpływ na płodność

Jeśli kobieta jest w ciąży lub karmi piersią, przypuszcza, że mogła zajść w ciążę lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza przed zastosowaniem tego leku.

Ciąża

Nie należy stosować leku Methotrexat-Ebewe, jeśli pacjentka jest w ciąży lub planuje ciążę. Metotreksat może spowodować wystąpienie wad wrodzonych, działać szkodliwie na nienarodzone dziecko lub wywołać poronienie. Przed rozpoczęciem leczenia pacjentek w wieku rozrodczym lekarz wykluczy ciążę, np. wykonując test ciążowy. Należy unikać zajścia w ciążę w trakcie leczenia metotreksatem oraz przez co najmniej 6 miesięcy po zakończeniu terapii. W tym celu konieczne jest stosowanie skutecznych metod zapobiegania ciąży przez cały ten czas (patrz także punkt "Ostrzeżenia i środki ostrożności") .

Jeśli jednak kobieta zajdzie w ciążę podczas leczenia, powinna zasięgnąć porady lekarza na temat związanego z leczeniem ryzyka uszkodzenia płodu.

Jeśli pacjentka planuje ciążę, lekarz prowadzący może skierować ją przed planowanym rozpoczęciem leczenia na specjalistyczną konsultację, ponieważ metotreksat może wykazywać działanie genotoksyczne, co oznacza, że może powodować uszkodzenie genetyczne.

Karmienie piersią

Nie należy karmić piersią podczas leczenia, ponieważ metotreksat przenika do mleka kobiecego. Jeśli lekarz prowadzący uzna stosowanie leku Methotrexat-Ebewe za bezwzględnie konieczne w tym czasie, należy przerwać karmienie piersią.

Płodność mężczyzn

Metotreksat może wpływać na wytwarzanie plemników i owulację, powodować zmiany genetyczne z możliwością wywoływania wad wrodzonych. Dlatego pacjenci przyjmujący Methotrexat-Ebewe nie powinni planować ojcostwa w czasie leczenia oraz przez co najmniej 6 miesięcy po jego zakończeniu. Ze względu na to, że metotreksat może powodować niepłodność, należy zapytać lekarza o możliwość przechowania nasienia przed rozpoczęciem leczenia.

Prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn

Metotreksat może powodować uczucie zmęczenia, zawroty głowy i senność, zaburzające zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn w zależności od indywidualnej wrażliwości pacjenta.

Methotrexat-Ebewe zawiera laktozę

Jeżeli stwierdzono wcześniej u pacjenta nietolerancję niektórych cukrów, pacjent powinien skontaktować się z lekarzem przed przyjęciem leku.

Jeśli kobieta jest w ciąży lub karmi piersią, przypuszcza, że mogła zajść w ciążę lub gdy planuje mieć dziecko, powinna poradzić się lekarza przed zastosowaniem tego leku.

Ciąża

Nie należy stosować leku Methotrexat-Ebewe, jeśli pacjentka jest w ciąży lub planuje ciążę. Metotreksat może spowodować wystąpienie wad wrodzonych, działać szkodliwie na nienarodzone dziecko lub wywołać poronienie. Przed rozpoczęciem leczenia pacjentek w wieku rozrodczym lekarz wykluczy ciążę, np. wykonując test ciążowy. Należy unikać zajścia w ciążę w trakcie leczenia metotreksatem oraz przez co najmniej 6 miesięcy po zakończeniu terapii. W tym celu konieczne jest stosowanie skutecznych metod zapobiegania ciąży przez cały ten czas.

Jeśli jednak kobieta zajdzie w ciążę podczas leczenia, powinna zasięgnąć porady lekarza na temat związanego z leczeniem ryzyka uszkodzenia płodu.

Jeśli pacjentka planuje ciążę, lekarz prowadzący może skierować ją przed planowanym rozpoczęciem leczenia na specjalistyczną konsultację, ponieważ metotreksat może wykazywać działanie genotoksyczne, co oznacza, że może powodować uszkodzenie genetyczne.

Karmienie piersią

Nie należy karmić piersią podczas leczenia, ponieważ metotreksat przenika do mleka kobiecego. Jeśli lekarz prowadzący uzna stosowanie leku Methotrexat-Ebewe za bezwzględnie konieczne w tym czasie, należy przerwać karmienie piersią.

Płodność mężczyzn

Metotreksat może wpływać na wytwarzanie plemników i owulację, powodować zmiany genetyczne z możliwością wywoływania wad wrodzonych. Dlatego pacjenci przyjmujący Methotrexat-Ebewe nie powinni planować ojcostwa w czasie leczenia oraz przez co najmniej 6 miesięcy po jego zakończeniu. Ze względu na to, że metotreksat może powodować niepłodność, należy zapytać lekarza o możliwość przechowania nasienia przed rozpoczęciem leczenia.

Należy powiedzieć lekarzowi lub farmaceucie o wszystkich lekach przyjmowanych przez pacjenta obecnie lub ostatnio, a także o lekach, które pacjent planuje stosować.

Szczególnie ważne jest poinformowanie lekarza o przyjmowaniu następujących leków:

• innych leków stosowanych w reumatoidalnym zapaleniu stawów lub łuszczycy, takich jak: leflunomid, sulfasalazyna (stosowana także w leczeniu wrzodziejącego zapalenia okrężnicy), kwas acetylosalicylowy, fenylobutazon lub aminofenazon;

• azatiopryny (stosowanej w zapobieganiu odrzucenia przeszczepionego narządu);

• retinoidów (stosowanych w leczeniu łuszczycy i innych zaburzeń skórnych);

• leków przeciwdrgawkowych (zapobiegających napadom padaczkowym);

• leków przeciwnowotworowych;

• barbituranów (środków nasennych);

• leków uspokajających;

• doustnych środków antykoncepcyjnych;

• probenecydu (stosowanego w leczeniu dny moczanowej);

• antybiotyków lub sulfonamidów;

• preparatów witaminowych zawierających kwas foliowy;

• inhibitorów pompy protonowej (stosowanych w leczeniu silnej zgagi lub wrzodów);

• teofiliny (stosowanej w leczeniu astmy);

• alkaloidów Vinca;

• niesteroidowych leków przeciwzapalnych;

• antagonistów folianów (trimetoprim z sulfametoksazolem);

• etretynatu (stosowanego w leczeniu łuszczycy);

• żywych szczepionek.

Leki te mogą zwiększać stężenie metotreksatu w surowicy lub w komórkach, zaburzać jego wydalanie, a przez to nasilać toksyczność metotreksatu i zmieniać skuteczność leczenia.

Podczas stosowania metotreksatu odpowiedź układu odpornościowego na jednocześnie wykonywane szczepienia może być osłabiona.

Jeśli pacjent ma wątpliwości, czy stosuje którykolwiek z wymienionych leków, powinien poradzić się lekarza lub farmaceuty.

Jak każdy lek, lek ten może spowodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.

Uważa się, że częstość i nasilenie działań niepożądanych mają związek z wielkością dawki. Wymienione niżej działania niepożądane były zgłaszane głównie po zastosowaniu dużych dawek metotreksatu w chemioterapii. Działania te występują rzadziej i są mniej nasilone po zastosowaniu małych dawek metotreksatu w leczeniu łuszczycy i innych chorób autoimmunologicznych.

Należy natychmiast poinformować lekarza, jeśli u pacjenta wystąpi nagle świszczący oddech, trudności w oddychaniu, obrzęk powiek, twarzy lub warg, wysypka lub świąd (zwłaszcza obejmujące całe ciało).

Ciężkie działania niepożądane

Należy natychmiast skontaktować się z lekarzem, jeśli wystąpią wymienione niżej działania niepożądane:

• dolegliwości  płucne (objawem może być ogólne złe samopoczucie;  suchy, drażniący kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej  lub gorączka);

• silne łuszczenie się skóry lub powstawanie pęcherzy na skórze;

• niewyjaśnione krwawienie (w tym krwawe wymioty) lub powstawanie siniaków;

• ciężka biegunka;

• owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej;

• czarne lub smoliste stolce;

• krew w moczu lub w kale;

• drobne czerwone plamki na skórze;

• gorączka;

• zażółcenie skóry (żółtaczka);

• ból lub trudności w oddawaniu moczu;

• uczucie pragnienia i (lub) częste oddawanie moczu;

• napady  padaczkowe (drgawki);

• utrata przytomności;

• nieostre widzenie lub zaburzenia widzenia.

Inne działania niepożądane:

Bardzo częste działania niepożądane (mogą występować częściej niż u 1 na 10 osób): zmniejszona odporność na zakażenia, zapalenie gardła, zawroty głowy, afazja (utrata mowy), niedowłady lub niedowład połowiczy i drgawki, utrata apetytu, ból brzucha, wrzodziejące zapalenie jamy ustnej, nudności, wymioty, zapalenie i owrzodzenie błony śluzowej jamy ustnej i gardła (także zapalenie dziąseł, zapalenie jelit), niestrawność, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych (AIAT, AspAT, fosfatazy zasadowej) we krwi, zwiększenie stężenia bilirubiny.

Częste działania niepożądane (mogą występować rzadziej niż u 1 na 10 osób): zahamowanie czynności szpiku kostnego najczęściej objawiające się zmniejszeniem liczby białych krwinek, ale może wystąpić także małopłytkowość lub niedokrwistość (każdy z tych objawów może występować sam lub razem z innymi), jadłowstręt, senność, ból głowy, uczucie zmęczenia, nieostre widzenie, zapalenie naczyń krwionośnych, krwawienie w różnych częściach ciała, zagrażające życiu powikłania płucne spowodowane śródmiąższowym zapaleniem płuc z wysiękiem (objawy: ogólne złe samopoczucie, suchy, drażniący kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej, gorączka), ostry obrzęk płuc, biegunka, wysypka, rumień, świąd, mocznica, dreszcze, złe samopoczucie

Niezbyt częste działania niepożądane (mogą występować rzadziej niż u 1 na 100 osób): półpasiec, zakażenia o różnej lokalizacji, pancytopenia (zmniejszenie liczby krwinek białych, krwinek czerwonych i płytek krwi), agranulocytoza (całkowity lub prawie całkowity brak granulocytów), zaburzenia wytwarzania krwinek, reakcje alergiczne, wstrząs anafilaktyczny, cukrzyca, depresja, splątanie, zawroty głowy, napady drgawek, przemijające, niewielkie zaburzenia funkcji poznawczych, zwiększenie ciśnienia śródczaszkowego, podrażnienie oczu, krwawienie z nosa, zwłóknienie płuc, zapalenie płuc, astma oskrzelowa, owrzodzenie błony śluzowej żołądka i jelit i krwawienie, stłuszczenie, zwłóknienie i marskość wątroby, zmniejszenie stężenia albumin w surowicy, pokrzywka, wrażliwość na światło, zwiększona pigmentacja skóry, utrata włosów, zaburzenia gojenia się ran, powiększenie guzków reumatycznych, półpasiec, bolesność zmian łuszczycowych, ciężkie reakcje toksyczne: zapalenie naczyń, wykwity na skórze przypominające opryszczkę, ciężkie reakcje skórne (zespół Stevensa-Johnsona, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka - zespół Lyella), bóle stawów, ból mięśni, osteoporoza, zapalenie i owrzodzenie błony śluzowej pęcherza moczowego (może być z krwiomoczem), bolesne oddawanie moczu, zapalenie i owrzodzenia błony śluzowej pochwy.

Dzięki zgłaszaniu działań niepożądanych można będzie zgromadzić więcej informacji na temat bezpieczeństwa stosowania leku.