Polisacharyd Neisseria meningitidis to antygen otoczkowy pochodzący z bakterii Neisseria meningitidis, znanych jako meningokoki. Jest kluczowym składnikiem szczepionek chroniących przed inwazyjnymi zakażeniami meningokokowymi, takimi jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, sepsa czy zapalenie płuc. W szczepionkach polisacharyd ten często jest sprzęgany z białkiem nośnikowym, co zwiększa skuteczność odpowiedzi immunologicznej, szczególnie u małych dzieci i osób z osłabionym układem odpornościowym.
Polisacharyd Neisseria meningitidis – jak działa?
Polisacharyd Neisseria meningitidis stymuluje układ odpornościowy poprzez:
- wywoływanie produkcji swoistych przeciwciał skierowanych przeciwko otoczce bakteryjnej,
- zapobieganie kolonizacji meningokoków na błonach śluzowych,
- ochronę przed rozwojem inwazyjnych zakażeń wywołanych przez meningokoki serogrup A, C, W, Y lub B w zależności od rodzaju szczepionki.
Sprzężenie polisacharydu z białkiem nośnikowym sprawia, że szczepionka jest skuteczna nawet u niemowląt, które zazwyczaj słabo reagują na niesprzężone polisacharydy.
Polisacharyd Neisseria meningitidis – kiedy stosować?
Szczepionki zawierające polisacharyd Neisseria meningitidis są stosowane w:
- profilaktyce zakażeń meningokokowych w ramach szczepień obowiązkowych lub zalecanych,
- szczepieniach osób z grup ryzyka, np. z niedoborami odporności, po splenektomii, podczas epidemii meningokoków,
- szczepieniach podróżnych udających się do regionów o wysokim ryzyku zakażeń meningokokowych, takich jak Afryka Subsaharyjska czy obszary pielgrzymek do Mekki.
Szczepionki meningokokowe nie powinny być stosowane w przypadku:
- nadwrażliwości na którykolwiek składnik szczepionki,
- ostrej infekcji z gorączką – w takich sytuacjach szczepienie należy odroczyć.
Polisacharyd Neisseria meningitidis – najczęstsze działania niepożądane
Szczepionki zawierające polisacharyd Neisseria meningitidis są dobrze tolerowane, ale mogą powodować:
- miejscowe reakcje w miejscu podania (zaczerwienienie, ból, obrzęk),
- gorączkę, ból głowy, uczucie zmęczenia,
- rzadko: reakcje alergiczne, takie jak pokrzywka czy obrzęk naczynioruchowy.
Polisacharyd Neisseria meningitidis – interakcje
Szczepionki z polisacharydem meningokokowym można podawać jednocześnie z innymi szczepionkami pod warunkiem zastosowania oddzielnych miejsc wstrzyknięcia. Nie stwierdzono istotnych interakcji z innymi lekami.
Polisacharyd Neisseria meningitidis – stosowanie w ciąży i karmieniu piersią
Stosowanie szczepionek meningokokowych w ciąży i podczas karmienia piersią powinno być dokładnie rozważone przez lekarza. W razie wysokiego ryzyka ekspozycji na meningokoki szczepienie może być wskazane.
Polisacharyd Neisseria meningitidis – w jakich postaciach występuje?
Polisacharyd Neisseria meningitidis jest dostępny w:
- szczepionkach skojarzonych (np. przeciwko serogrupom A, C, W, Y),
- szczepionkach monowalentnych (np. przeciwko serogrupie B).
Szczepionki podaje się domięśniowo lub podskórnie w zależności od wskazań i rodzaju preparatu, zgodnie z harmonogramem szczepień ochronnych lub zaleceniami lekarza.