Hydroksykarbamid (znany również jako hydroksymocznik) jest lekiem cytostatycznym należącym do grupy antimetabolitów. Jest to substancja w postaci białego lub prawie białego krystalicznego proszku, dobrze rozpuszczalna w wodzie. Lek stosuje się m.in. w leczeniu białaczki, anemii, nowotworach szyjki macicy.
Jak działa hydroksykarbamid?
Hydroksykarbamid działa poprzez hamowanie enzymu reduktazy rybonukleotydowej, co prowadzi do zaburzenia syntezy DNA. Mechanizm działania obejmuje:
- blokowanie syntezy DNA bez wpływu na produkcję RNA i białek,
- synchronizację cyklu komórkowego,
- zwiększenie produkcji hemoglobiny płodowej (HbF),
- zmniejszenie lepkości krwi,
- redukcję adhezji krwinek czerwonych.
Kiedy stosować hydroksykarbamid?
Hydroksykarbamid znajduje zastosowanie w:
- przewlekłej białaczce szpikowej,
- czerwienicy prawdziwej,
- nadpłytkowości samoistnej,
- anemii sierpowatej,
- zaawansowanych nowotworach nabłonkowych szyjki macicy,
- niektórych przypadkach łuszczycy opornej na standardowe leczenie.
Szczególne środki ostrożności:
- konieczność stosowania odpowiedniej antykoncepcji,
- regularne kontrole hematologiczne,
- monitorowanie czynności wątroby i nerek,
- unikanie kontaktu z osobami chorymi na choroby zakaźne,
- stosowanie środków ochrony przed promieniowaniem UV,
- zachowanie szczególnej ostrożności przy wykonywaniu procedur stomatologicznych,
- przestrzeganie zasad higieny osobistej dla zmniejszenia ryzyka infekcji.
Lek wymaga systematycznego przyjmowania zgodnie z zaleceniami lekarza.
Przeciwwskazania obejmują nadwrażliwość na hydroksykarbamid lub inne składniki produktu, ciężkie zahamowanie czynności szpiku, leukopenię (<2,5 x 10⁹/l), trombocytopenię (<100 x 10⁹/l), ciężką niedokrwistość.
Hydroksykarbamid – najczęstsze działania niepożądane
Podczas stosowania hydroksykarbamidu mogą wystąpić:
- supresja szpiku kostnego (niedokrwistość, leukopenia, trombocytopenia),
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
- zmiany skórne (wysypka, hiperpigmentacja, owrzodzenia),
- zaburzenia czynności wątroby i nerek,
- gorączka polekowa,
- zmiany paznokci,
- brak apetytu,
- zmęczenie.
Hydroksykarbamid – najczęstsze interakcje
Hydroksykarbamid może wchodzić w interakcje z:
- innymi lekami mielosupresyjnymi,
- żywymi szczepionkami,
- lekami przeciwretrowirusowymi,
- napromienianiem.
Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach.
Stosowanie hydroksykarbamidu w ciąży i w okresie karmienia piersią
Stosowanie hydroksykarbamidu w ciąży jest przeciwwskazane ze względu na działanie teratogenne. Podczas leczenia i przez 6 miesięcy po jego zakończeniu konieczne jest stosowanie skutecznej antykoncepcji. Karmienie piersią w trakcie terapii jest przeciwwskazane.
Hydroksykarbamid – w jakich postaciach występuje?
Hydroksykarbamid jest dostępny w postaci:
- kapsułek (najczęściej 500 mg),
- tabletek (w niektórych krajach).
Lek jest dostępny wyłącznie na receptę.