Słodziki dla diabetyków – jak zastąpić cukier w diecie cukrzycowej?
Dieta w przebiegu cukrzycy jest bardzo ważnym elementem utrzymania równowagi metabolicznej, pozwalającej na sprawne funkcjonowanie i uniknięcie powikłań. Indeks glikemiczny sacharozy, czyli zwykłego cukru (zarówno buraczanego, jak i trzcinowego) wynosi 65, dlatego cukrzycy i osoby mające problemy z gospodarką insuliny, powinni go unikać.
Słodziki dla cukrzyków są produktami zastępczymi cukru, które pozwalają nadać pokarmom i płynom słodki smak, bez podnoszenia poziomu glukozy we krwi. Ich stosowanie pomaga w utrzymaniu diety cukrzycowej, ponieważ nie zmusza chorującego do rezygnowania ze swoich nawyków i przyzwyczajeń żywieniowych.
Słodziki dzieli się na dwie podstawowe grupy:
Intensywne substancje słodzące mają smak wielokrotnie słodszy od cukru (niekiedy towarzyszy mu też gorzki, metaliczny posmak), dlatego można dodawać je w znacznie mniejszej ilości. Poliole to zwykle produkty pochodzenia roślinnego, które mają znacznie niższy indeks glikemiczny od sacharozy i nie powodują gwałtownego skoku glukozy we krwi. Preparaty z obu grup są stosowane jako słodziki dla cukrzyków.
Słodzik dla cukrzyków może być podawany w formie tabletek lub sproszkowanej, nie ma to jednak większego znaczenia dla ich działania, właściwości i bezpieczeństwa.
Słodziki dla cukrzyków – które są odpowiednie?
Słodzik dla cukrzyków powinien mieć jak najniższy indeks glikemiczny (IG) i niewysoką wartość kaloryczną. Pod tym względem lepiej wypadają poliole, ale w diecie cukrzycowej można stosować także inne substancje syntetyczne.
Naturalne słodziki dla cukrzyków
Najkorzystniejszym z punktu widzenia powyższych parametrów, jako słodzik dla cukrzyka, jest erytrytol i stewia. IG i kaloryczność tych produktów są bliskie 0, dlatego mogą być bezpiecznie używane przez diabetyków. Stewia dodatkowo jest słodsza od sacharozy, dlatego dodaje się jej mniej do potraw czy napojów.
Jako słodziki dla cukrzyków często stosuje się także ksylitol. Ten pozyskiwany z kory brzozowej poliol ma kaloryczność o połowę mniejszą od sacharozy. Co prawda w dużych dawkach działa przeczyszczająco, jednak przy normalnym użytkowaniu jest to dobry słodzik dla cukrzyków.
Inne, rzadziej spotykane produkty to malitiol, tagatoza, sorbitol czy izomalt. Ich indeks glikemiczny jest jednak znacznie wyższy od erytrytolu, stewii i ksylitolu. Z tego powodu powinny być stosowane jako słodziki dla cukrzyka w sposób umiarkowany.
Syntetyczne słodziki dla diabetyków
Słodziki syntetyczne pozyskuje się w ramach chemicznego przekształcenia naturalnych cukrów. Najpopularniejszym z nich jest sacharyna, stosowana jako dodatek do żywności od 1984 roku. Wyróżnia ją zerowy IG, ponieważ nie wchłania się poprzez układ pokarmowy (jest w całości wydalana). Poza bardzo słodkim ma także intensywnie gorzki smak, dlatego niezwykle rzadko występuje samodzielnie w słodzikach. Przeważnie łączona jest z innymi substancjami słodzącymi, najczęściej z cyklaminianem.
W słodzikach spożywczych i produktach bezcukrowych często jako słodzik stosowany jest także aspartam, którego IG wynosi 8. Wbrew obiegowej opinii nie ma dowodów na to, że przyczynia się do powstawania nowotworów i innych poważnych dolegliwości zdrowotnych. Traci słodki smak pod wpływem temperatury, dlatego nie nadaje się do słodzenia gorących potraw i napojów.
Słodziki dla cukrzyka – wpływ na organizm
Słodziki dla diabetyków, w zależności od zastosowanych składników, mogą różnie wpływać na organizm. Dopuszczone do użytku substancje są bezpieczne, żaden z podejrzewanych o to syntetycznych słodzików nie jest kancerogenny. Należy jednak pamiętać o zachowaniu odpowiedniego ich dawkowania. Wiele słodzików w dużych ilościach może mieć działanie przeczyszczające lub w inny sposób negatywnie wpływać na trawienie. Zwykle dawki bezpieczne to od 5 do 40 mg/kg masy ciała na dobę.
Słodziki dla cukrzyków o IG mniejszym od 10 nie wywołują gwałtownego wzrostu poziomu glukozy we krwi, więc nie stwarzają niebezpieczeństwa u diabetyków. Preparaty o wyższym indeksie powinny być stosowane z umiarem.
Najmniejszy wpływ na organizm ma sacharyna, która nie wchłania się do układu krwionośnego, a więc jest wyłącznie substancją smakową. Niemal zawsze jest jednak połączona z innymi składnikami, na co warto zwracać uwagę, wybierając słodzik dla cukrzyków.
